Polski Hikikomori – problem skrajnego wycofania społecznego w Polsce
Zjawisko hikikomori, choć pierwotnie zdefiniowane w Japonii, staje się coraz bardziej widoczne również w Polsce. Skrajne wycofanie społeczne – polegające na izolowaniu się od życia publicznego i ograniczaniu kontaktów międzyludzkich do absolutnego minimum – nie jest formalnie sklasyfikowane jako zaburzenie psychiczne w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10). Jednak jego skutki społeczne, ekonomiczne i zdrowotne są poważne i coraz bardziej odczuwalne także w naszym kraju.
Hikikomori w Polsce – brak badań, rosnące wyzwanie
Mimo że w Polsce nie przeprowadzono dotychczas kompleksowych badań dotyczących hikikomori, w mediach lokalnych i ogólnopolskich coraz częściej pojawiają się doniesienia o młodych ludziach, którzy niemal całkowicie zrezygnowali z życia społecznego. W odpowiedzi na pytania dotyczące tego zjawiska Ministerstwo Zdrowia wskazało na badanie EZOP II z 2017 roku, które jednak koncentrowało się na ogólnym rozpowszechnieniu zaburzeń psychicznych, a nie specyficznie na hikikomori.
Jak zauważyło Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi na zapytanie prasowe:
"Hikikomori może być związane z różnymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja, zaburzenia lękowe czy schizofrenia".
Choć brak jest dedykowanych statystyk, dane pochodzące z różnych instytucji wskazują, że problem dotyka również Polski, szczególnie w kontekście młodzieży i młodych dorosłych.
Polskie przykłady hikikomori
Przykładem może być historia Kamila (imię zmienione), 24-letniego mieszkańca jednego z miast województwa mazowieckiego. Kamil od trzech lat nie wychodzi z domu, spędzając czas głównie przed komputerem. Jego rodzina opowiada o bezskutecznych próbach wyciągnięcia go na zewnątrz. "Zaczęło się od problemów w szkole, później zrezygnował ze studiów. Teraz nawet zakupy robi przez internet. Cały czas w pokoju" – mówi jego matka.
Kolejnym przykładem jest przypadek 18-letniej Magdy z Krakowa, która odrzuca wszelkie próby integracji ze środowiskiem rówieśników. Po serii konfliktów w szkole średniej i epizodzie depresyjnym zamknęła się w domu. Rodzina zgłosiła się po pomoc do psychologa, ale proces terapeutyczny trwa, a powrót Magdy do normalnego funkcjonowania społecznego wydaje się odległy.
Czynniki sprzyjające zjawisku hikikomori w Polsce
Presja społeczna i edukacyjna
System edukacji i pracy w Polsce często wywiera dużą presję na młodych ludzi. W połączeniu z brakiem wsparcia w radzeniu sobie z porażkami, takie wymagania mogą prowadzić do wycofania.Problemy zdrowia psychicznego
Depresja, zaburzenia lękowe czy fobia społeczna często towarzyszą osobom z tendencjami do hikikomori.Wpływ technologii
Wszechobecność internetu i mediów społecznościowych umożliwia stworzenie alternatywnej rzeczywistości, w której osoby wycofane mogą funkcjonować, unikając bezpośrednich kontaktów międzyludzkich.Brak wsparcia społecznego
W Polsce brakuje odpowiednio rozwiniętych struktur pomocy dedykowanych osobom wycofanym społecznie. Rodziny często pozostają same z problemem, nie wiedząc, jak skutecznie pomóc swoim bliskim.
Hikikomori a światowe doświadczenia
W Japonii problem hikikomori jest monitorowany od lat, a dane z 2023 roku wskazują, że dotyka on 1,46 mln osób w wieku 15–64 lat. Podobne badania przeprowadzono w Korei Południowej, gdzie władze oszacowały, że aż 5% młodych ludzi jest w stanie skrajnego wycofania społecznego.
Doświadczenia innych krajów pokazują, że zjawisko to nie ogranicza się do jednego regionu czy kultury. W Europie, na przykład we Włoszech, problem dotyczy około 100 tys. młodych ludzi, a w Wielkiej Brytanii samotność i wycofanie społeczne zostały uznane za problem społeczny.
Możliwości wsparcia i działania w Polsce
Aby skutecznie radzić sobie z problemem hikikomori, konieczne są następujące działania:
Badania nad zjawiskiem
Brak danych na temat hikikomori w Polsce utrudnia oszacowanie skali problemu i przygotowanie adekwatnych programów wsparcia.Edukacja społeczna
Podnoszenie świadomości na temat hikikomori i destygmatyzacja problemów psychicznych mogą pomóc rodzinom i osobom dotkniętym wycofaniem.Wsparcie terapeutyczne
Rozwój programów wsparcia psychologicznego, zarówno indywidualnego, jak i grupowego, może pomóc osobom wycofanym w powrocie do społeczeństwa.Polityka społeczna
Wprowadzenie programów wsparcia dla rodzin, które mierzą się z problemem hikikomori, oraz rozwój inicjatyw integracyjnych może przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu.
Podsumowanie
Zjawisko hikikomori, choć często kojarzone z kulturą japońską, staje się istotnym problemem także w Polsce. Rosnąca liczba przypadków wycofania społecznego, szczególnie wśród młodych ludzi, wskazuje na potrzebę podjęcia zdecydowanych działań, zarówno w zakresie badań, jak i wsparcia psychologicznego oraz społecznego. Bez tych działań problem może się pogłębiać, wpływając negatywnie na jakość życia jednostek i ich rodzin oraz obciążając system społeczny i zdrowotny.
opr. AF/ na podst. wikipedia/SztInt.
Komentarze
Prześlij komentarz